İŞ GÖREMEMEZLİK TAZMİNATI

Günümüzde kişiler yaşamış oldukları kazaların neticesinde geçici ya da sürekli olarak iş göremez hale gelebilmektedirler.  İş göremez hale gelmek geçici süre ile de olsa sürekli de olsa kaza geçiren için mağduriyetler yaratacaktır. Hukuk sistemimizde ise kişilerin sorumlu olmadıkları şeylerin cezasını çekmeleri asla kabul görmemektedir. Bu sebeple geçici ya da sürekli olarak iş göremez hale gelen kişilerin mağduriyetlerinin azaltılması adına birtakım düzenlemeler yapılmıştır.

Bedensel zararlar geçici süreli olabileceği gibi uzuv kaybı gibi sürekli bir zarar şeklinde de olabilecektir. Bedensel zararlar sebebi ile tazminat istenmesi mümkündür.

• Geçici iş göremezlik durumu sebebi ile iş ve kazanç kaybının tazmini,
• Sürekli iş görmemezlik durumu sebebi ile çalışma gücü ile kazanç kaybının tazmini,
• Tedavi masrafları,
• Gelecek dönemdeki kazançların kaybı için bedensel zarara uğrayan kişiler tazminat isteyebileceklerdir.

İŞ KAZASI MALULİYET TAZMİNATI

iş görememezlik tazminatı madde 13

Meydana gelen bir iş kazası sebebiyle bedensel zarara uğrayan işçi işverenden bu sebeple tazminat talep edebilecektir. Tazminat davası iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içerisinde açılmak zorundadır. Bu süre zamanaşımı süresi olmakla beraber 10 yıllık sürenin aşılması ile beraber işçinin tazminat davası açma hakkı ortadan kalkacaktır.

Tazminat davasında yetkili ve görevli mahkeme ise; davalının yerleşim yeri iş mahkemesi, iş kazasının meydana geldiği veya zararın oluştuğu yer iş mahkemesi, iş kazası geçiren işçinin yerleşim yeri mahkemesidir.

 TRAFİK KAZASI SÜREKLİ İŞ GÖREMEMEZLİK

 Trafik kazaları sonucunda kaza geçiren kişiler uğradıkları bedensel zararlar neticesinde sürekli olarak iş göremez hale gelebilmektedirler. Kişi çalışmaya devam ediyor olsa da güç kaybı yaşayabilecek, eskisine nazaran daha çok çaba göstermesi gerekebilecektir. Bu durumda ise akla ilk gelen trafik kazası sebebiyle bedensel zarara uğrayan kişilerin tazminat isteyip isteyemeyeceğidir.

Davanın açılması ile beraber tazminat hesaplanması için dosya uzman bir bilirkişiye tevdi edilecektir.

Tazminat talep edilebilmesi için öncelikli olarak incelenmesi gereken husus nedensellik bağının bulunup bulunmadığı, ikinci husus ise kusurdur. Bir kişi trafik kazası sebebi ile iş göremez hale gelmiş ise ve bu kazada kusursuz ya da daha az kusurlu ise bu durumda tazminat isteme hakkına sahip olacaktır.

ÖLÜMLÜ İŞ KAZASI TAZMİNAT HESAPLAMA

Ölümlü iş kazalarında ise tazminat davası yukarıda belirttiğimiz yetkili mahkemelerin yanı sıra ölen işçinin yakınlarının yerleşim yeri iş mahkemesinde de açılabilecektir.

Davanın açılması ile beraber tazminat hesaplanması için dosya uzman bir bilirkişiye tevdi edilecektir. Bilirkişinin hazırlamış olduğu rapora her iki tarafın da 2 hafta içerisinde itiraz etme hakkı bulunmaktadır. Ölümlü iş kazası sonucunda açılan tazminat davalarında tazminat miktarı özel bir hesaplama yöntemi gerektirdiğinden hâkim tarafından hesaplanamayacak olup bilirkişinin raporu doğrultusunda karar verilecektir.

Sürekli İş Göremezlik Tazminatı

%10 oranının üzerinde iş gücü kaybına uğrayan işçiler, kalıcı iş gücü kaybına uğrayan işçi sıfatına haiz olurlar. Bu kişilere SGK tarafından iş göremezlik aylığı bağlanır. Bu şekilde iş gücü kaybına uğrayan kişiler işverenden tazminat talebinde bulunabilirler. Burada tazminat, işverenin kusur oranına ve işçinin iş gücü kaybı oranlarına göre hesaplanır.

İŞGÜCÜ KAYBI TAZMİNATI NEDİR?

İş Hukukunda ve Sosyal Güvenlik Yasalarında ve Yargıtay kararlarında sürekli işgöremezlik, beden gücü kaybı, çalışma gücü kaybı, meslekte kazanma gücü kaybı alarak nitelendirilen işçinin çalışma hususundaki bedensel durumunu belirtmek için kullanılan ifadelerdir. Uygulamada ve halk arasında ise iş gücü kaybı tazminatı hesaplama ve iş kazası tazminatı hesaplama Bu durumlar hukuka aykırı bir olay veya haksız eylem sonucu bedensel zarara uğrayan kişinin bedensel sağlığını kaybedip yaşam boyu sakat kalması sonucu ortaya çıkar.

İş gücü kaybı tazminatı hususu işçi açısından değerlendirildiğinde farklı özelleşmiş bir alan oluşur. Yani açıklık getirecek olursak iş gücü kaybına sebep olan vakıa işçinin iş yaptığı zaman dilimi ile alakalıysa bu durum iş kazası olarak nitelendirilecek ve iş kazası tazminatı istenebilecektir. Daha normsal açıklayacak olursak şş kazası, kişinin çalışma hayatında 5510 sayılı Kanunda sayılan hallerden birinde meydana gelen ve sigortalıyı bedenen veya ruhen engelli hale getiren olaydır.

5510 sayılı Kanunda sayılan iş kazası tazminatı hesaplamaya konu olabilecek ve istenebilecek iş kazası halleri ise şunlardır:

• Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
• İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle
• Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
• Hizmet akdi ile çalışan emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
• Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
• Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle

meydana gelen olaylardır.

Bir iş kazası vuku bulduğunda işçinin; kolluğa, her hastanedeyse hastane kayıtlarına veya direk savcıya olayın iş kazası olduğu yönünde beyanda bulunması gerekmektedir. İşveren ise doğrudan polise ve SGM (Bölge Sosyal Güvenlik Müdürlüğü)’ne bildirim yükümlülüğü vardır. Yani burada iş kazası tazminatı hesaplama için önemli olan SGK’nın kazayı iş kazası olarak tespiti gerekir.