DOĞUM NEDENİYLE İŞTEN AYRILIP TAZMİNAT ALINABİLİR Mİ?

Doğum nedeniyle işten ayrılan kadına kıdem tazminatı verilmez. Ancak, o işyerinde bir yıl veya daha fazla çalışması olan kadın işçi, evlendiği tarihten itibaren, bir yıl içinde evlenme gerekçesi ile işten ayrılırsa, kıdem tazminatı alır. Bu kadın, söz konusu bir yıl içinde, yani evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde doğum yapmış ise, bahsettiğim evlenme gerekçesi ile tazminat alması mümkün. Ancak, işten ayrılma tarihinin evlendiği tarihten itibaren bir yılı aşmaması gerekir.

Ancak iş yerinizde iş hukuku bakımından başkaca usulsüzlük var ise tazminat hakkı gündeme gelir:

İSTİFA EDEREK KIDEM TAZMİNATI ALMANIN YOLLARI NELERDİR?

  • İşçi çalıştığı işyerinde maaşını 20 günlük ödeme süresi geçmiş olmasına rağmen alamamışsa haklı nedenle işyerinden istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
  • İşçi çalıştığı işyerinde fazla mesai ücretlerini eksik veya geç alıyorsa haklı nedenle işyerinden istifa edip kıdem tazminatını alabilir.
  • İşçinin SGK primleri gerçek aldığı maaş üzerinden ödenmiyorsa, işyerinde maaşı, fazla mesaileri veya diğer ücret alacakları elden ödeniyorsa işçi haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
  • İşçinin SGK girişi gerçek işe başlangıç tarihinden sonraki bir tarihte yapılmışsa veya hiç yapılmamışsa işçi işyerinden haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
  • İşçi işveren veya işyerinde çalışan diğer kişiler tarafından hakaret veya mobbinge maruz kalmışsa haklı nedenle istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
  • İşçinin resmi tatil çalışmalarının karşılığı kendisine ödenmiyorsa işçi haklı nedenle işyerinden istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
  • İşçi talep etmiş olmasına rağmen yıllık izinleri kullandırılmıyor veya eksik kullandırılıyorsa işçi istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
  • İşçi çalıştığı iş yerinde işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı hareket etmesi nedeniyle işyerinden istifa edip kıdem tazminatını alabilir.
  • İşçi çalışamaz duruma gelir ise ve bu durumu doktor raporuyla kanıtlarsa işyerinde istifa edip kıdem tazminatı alabilir.
  • İşçi askerlik dönemi geldiğinde kıdem tazminatına hak kazanır.
  • Bayan işçi evlendiği tarihten itibaren 1 yıllık süre içerisinde istifa edip kıdem tazminatını alma hakkı vardır.
  • Pandemi döneminde işçi tam zamanlı olarak çalışmış olmasına rağmen işveren işçisini kısa çalışma ödeneği veya nakdi ödenekte göstererek usulsüzlük yapmış ise işçi işyerinden istifa edip kıdem tazminatını alabilir.
  • İşçi ve işveren karşılıklı anlaşarak iş sözleşmesini sona erdirmesi durumunda işçi kıdem tazminatına hak kazanır.
  • İşveren işçisine baskıyla istifa dilekçesi imzalatmışsa işçi kıdem tazminatına hak kazanır.
  • İşyerinde iş kanuna aykırı vb. diğer usulsüzlükler durumunda yine işçi iş akdini haklı nedenle fesih edip kıdem tazminatına hak kazanır.

Yukarıda saydığımız durumlardan biri veya birkaçı olması halinde iş hukuku avukatlarımızla iletişime geçip yasal haklarınızı kullanarak kıdem tazminatınızı alabilirsiniz.

Çalışan bayanların en çok merak ettikleri konulardan bir tanesi de doğum nedeniyle iş sözleşmelerini haklı sebeple feshedip edemeyecekleri konusu oluşturmaktadır. Belirtmek gerekir ki doğum yapmak bayan işçilere tek başına haklı fesih hakkı vermez. Ancak bazı hususların bilinmesi halinde işçinin eline haklı sebeple fesih hakkı geçebilir. Hatta işverenin, haksız feshi sebebiyle işe iade davası açma ve buna dayalı bir takım haklardan yararlanma imkânı bile söz konusu olabilir. Biz de bu nedenle işçileri bilgilendirmek amacıyla doğum sonrası talep edilebilen ücretsiz izin konusunda açıklamalar getireceğiz[1].

KADIN İŞÇİLER NE ZAMAN VE NE KADAR SÜRELİĞİNE ÜCRETSİZ İZİN ALABİLİR?

Kadın işçi, hamileliği nedeniyle 16 hafta, çoğul gebelik halinde de 18 haftalık izin süresinden sonra talep etmesi halinde 6 aya kadar ücretsiz izin kullanabilir. Doğum nedeniyle alınan 6 aylık ücretsiz izin süresi yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz[2].

Ayrıca bu izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlat edinene de verilir[3].

KADIN İŞÇİYE DOĞUM SONRASINDA TALEBE RAĞMEN ÜCRETSİZ İZİN VERMEYEN İŞVERENE KARŞI KONULMUŞ BİR YAPTIRIM VAR MIDIR?

Bu konuya ilişkin olarak 4857 İş Kanunu`nun 104. maddesinde bir yaptırım getirilmiştir. Buna göre düzenlemelere aykırı olarak doğumdan önceki ve sonraki sürelerde gebe veya doğum yapmış kadınları çalıştıran veya ücretsiz izin vermeyen işveren veya işveren vekiline 2017 yılındaki güncel değerlere göre 1.159,00 TL idari para cezası verilir.

ÜCRETSİZ İZİN VERİLMEMESİ SEBEBİYLE KADIN İŞÇİ, İŞ AKDİNİ HAKLI SEBEPLE FESHEDEBİLİR Mİ?

Doğum öncesi ve sonrasındaki izinlerin kullandırılması noktasında işverene takdir hakkı verilmemiştir. Kanundaki bu düzenlemeler emredici nitelik taşımaktadır. Söz konusu izinlerin kullandırılmaması halinde işveren veya vekiline idari para cezası uygulanmaktadır. Ancak kadın işçinin 6 aylık ücretsiz izin hakkını talep etmesine rağmen işverenin kullandırmamasının işçi açısından haklı fesih sayılabileceğine ilişkin bir düzenleme İş Kanununda açıkça belirtilmemiştir. Ancak bu halde işveren, çalışma şartlarına aykırı hareket ettiğinden işçi, iş akdini haklı sebeple sona erdirebilir.

Yargıtay 9. H.D.`nin konuya ilişkin vermiş olduğu emsal nitelikteki kararında; “Davacının, doğum ve toplu süt iznini kullanması sonucu 18.12.2007 tarihinde işe başlamak için davalı işverene başvurduğu ve ücretsiz izin talep ettiği toplanan deliller ve tüm dosya içeriğinden anlaşılmaktadır.

4857 Sayılı Yasa’nın 74/5 maddesine göre isteği halinde kadın işçiye 6 aya kadar ücretsiz doğum izni verilmesi zorunludur.

Davacının izin talebinde bulunduğu gerek davalı tarafından çekilen ihtarnameden, gerekse davaya cevap dilekçesinden anlaşılmaktadır. Davacının izin talebi kabul edilmediğine göre somut olayda davacının haklı fesih ile iş sözleşmesini sona erdirdiği kabul edilerek kıdem tazminatının hüküm altına alınması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir. ”[4] denilmiştir.

ÜCRETSİZ DOĞUM İZNİNE AYRILMAK İÇİN İŞVERENİN RIZASI ŞART MIDIR?

Kadın işçinin, 6 aylık ücretsiz doğum iznine ayrılabilmesi için bu talebini işverene iletmesi yeterli olup, Kanunda ve diğer ilgili mevzuatta işverenin onayına dair bir düzenleme söz konusu olmadığı için ayrıca işverenin buna onayının olması gerekmez.

Yargıtay 9. H.D.`nin kararına konu olan bir olayda:  yerel mahkeme işçinin doğum sonrası 6 aylık ücretsiz izin süresinde işverene bildirimde bulunmasını yeterli görmemiş, bu nedenle işverence devamsızlık iddiası ile yapılan feshi haklı fesih kabul etmiştir. Ancak Yargıtay, bunu yerinde görmemiş ve işçinin, işverenine ücretsiz izin talebinde bulunmasının yeterli olduğunu, ayrıca işverenin izninin gerekmediğini ve bu nedenle işverenin devamsızlık iddiası ile yapmış olduğu feshi geçersiz kabul etmiş ve işçinin işe iadesi gerektiğini ortaya koymuştur[5].

Visited 633 times, 1 visit(s) today

Henüz yorum yok

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir