BABALIK İZNİ

2015 yılında 6645 sayılı Kanun ile yapılan düzenleme ile işçilere “mazeret izni” hakkı tanınmıştır. Buna göre;

• İşçinin evlenmesi
• İşçinin evlat edinmesi
• İşçinin annesinin, babasının, eşinin, kardeşinin veya çocuğunun ölmesi
• İşçinin eşinin doğum yapması

hallerinde işçinin mazeret izni bulunmaktadır. Hükümde sayılan “eşinin doğum yapması” halinde işçinin sahip olduğu mazeret iznine “babalık izni” denir.

BABALIK İZNİ NEDİR?

İşçinin iş görme edimini yerine getirmesini engellemeyen ancak dürüstlük kuralı gereği çalışmasının kendisinden beklenemeyeceği durumlarda “mazeret izni” hakkı tanınmaktadır.

Doğum yapan kadın işçiye tanınan mazeret iznine “analık izni” denir. Eşi doğum yapmış kişinin çalışması kendisinden beklenemeyeceğinden, babaya doğum izni hakkı tanınmıştır.

BABALIK İZNİ NE ZAMAN BAŞLAR?

Babalık izni, doğumun gerçekleştiği gün başlar. Doğumdan önce babalık izni kullanılması mümkün değildir.

Eşi doğum yapan babanın doğum izni ne zaman başlayacağı fark etmeksizin, çalışan derhal işyerine başvuruda bulunmalıdır. Zira, doğumun üzerinden belli bir süre geçmesinden sonra babalık izni kullanılmak istenmesi dürüstlük kuralına aykırıdır.

BABALIK İZNİ KAÇ GÜN SÜRER?

Babalık doğum izni kaç gün olacağı, işçi ve işveren arasındaki iş ilişkisinin niteliğine göre değişmektedir. Yürülükte bulunan 4 kanunda babalık izni düzenlemesi yer almaktadır: 4857 sayılı İş Kanunu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Türk Silahlı Kuvvetleri İzin Yönetmeliği, Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar.

İŞÇİLER İÇİN BABALIK İZNİ KAÇ GÜNDÜR?

4857 sayılı İş Kanunu babalık izni 5 gün olarak düzenlenmiştir. Babalık izni, işçinin isteğine bağlı olarak kullanılır. Özel sektörde çalışan işçiler ve sigortalı işçiler bu kanuna tabidir.

MEMURLAR İÇİN BABALIK İZNİ KAÇ GÜNDÜR?

Memurlarda babalık izni kaç gün olduğu 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda düzenlenmektedir.

657’DE BABALIK İZNİ KAÇ GÜN?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu m. 104/B uyarınca eşi doğum yapan erkek memurun babalık izni 10 gündür. Memurlarda babalık izni, kişinin isteğine bağlı olarak kullanılmaktadır.

ASKERİ PERSONEL İÇİN BABALIK İZNİ KAÇ GÜNDÜR?

Türk Silahlı Kuvvetleri İzin Yönetmeliği m. 11/1’e göre eşi doğum yapan subay ve astsubayların babalık izni 10 gündür. Sözleşmeli Erbaş Ve Er Yönetmeliği m. 22/1(b)’e göre sözleşmeli er ve erbaşların babalık izni 10 gündür.

4/B SÖZLEŞMELİ PERSONEL İÇİN BABALIK İZNİ KAÇ GÜNDÜR?

Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar m. 9’a göre kamu kurum ve kuruluşlarında 4/1,b’li statüsünde çalışan sözleşmelilerin babalık izni 10 gündür.

BABALIK İZNİ 5 GÜN MÜ 5 İŞ GÜNÜ MÜ?

4857 sayılı İş Kanunu ve diğer kanunlarda yer alan babalık izinleri “iş günü” olarak düzenlenmez. Kanunda, babalık izni süresini “gün” üzerinden hesaplanmıştır.

Resmî tatil, hafta sonu tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde babalık izni süresi işlemeye devam eder. Babalık izni tatil gününe denk gelirse izin süresi uzamaz.

BABALIK İZNİ NE KADAR?

Babalık izninin ne kadar olacağı iş sözleşmesinin niteliğine göre değişir.

• Özel sektörde çalışanlar için 5 gün,
• Memurlar için 10 gün,
• Askeri personel için 10 gün,
• Kamuda sözleşmeli olarak çalışan için 10 gün

Babalık İzni Süresinin Uzatılması

Analık izninin, doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü nedeniyle kullanılamamış olması halinde iznin babaya kullandırılması imkanı bulunur. Söz konusu hak şu hükümlerde yer alır:

• 4857 sayılı İş Kanunu m. 74
• 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu m. 104/A
• Türk Silahlı Kuvvetleri İzin Yönetmeliği m. 12
• Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar m. 9

İşçi, babalık iznini diğer izin türlerinden biri veya birkaçıyla birleştirerek süreyi uzatabilir.

Özel sektörde çalışan işçi, işveren ile anlaşma yaparak süreyi uzatabilir.

Toplu iş sözleşmesi yapılan işyerinde sözleşme ile babalık izni süresi daha uzun kararlaştırılabilir.

BABALIK İZNİ ÖZEL SEKTÖR ÇALIŞANLARI İÇİN DE GEÇERLİ MİDİR?

Özel sektörde çalışan işçi ve işveren arasındaki iş ilişkisi 4857 sayılı İş Kanunu’na tabidir. Eşi doğum yapan özel sektör çalışanı için babalık izni bulunur.

Özel sektörde babalık izni kaç gün olduğu İş Kanunu Ek Madde 2’de yer alır. Buna göre özel sektör babalık izni 5 gündür.

BABALIK İZNİ ÜCRETLİ Mİ?

İş Kanunu’na göre işçinin sahip olduğu izin hakları “yıllık ücretli izin”, “ücretsiz izin”, “mazeret izni” ve “diğer izinler” olarak 4 kategoriye ayrılmaktadır.

Babalık izni, ücretli izin türü olan mazeret izni halleri arasında düzenlenmiştir. Dolayısıyla, babalık izninden yararlanan erkek, doğum izni boyunca fiilen çalışmasa dahi çalışmış gibi ücrete hak kazanır.

BABALIK İZNİ ÜCRETİNİ KİM ÖDER?

Babalık izni, ücretli bir izin türü olduğundan işçinin ücretinde kesinti yapılamaz. İşveren, işçinin babalık izni kullandığı günler için ücretini tam ödemek zorundadır.

İşçiye izin kullandırılmadığı ya da maaşından kesinti yapıldığı takdirde, işçi dava açarak işverenden ücret alacağını tahsil edebilir.

BABALIK İZNİ NASIL ALINIR?

Babalık izni isteğe göre kullanılan bir izin olduğundan baba doğum izni imkanından faydalanmak için işçinin talebi olmalıdır.

Babalık izni kullanmak isteyen işçi, işyerine bir dilekçeyle başvurmalıdır. Dilekçede eşi doğum yapan baba; doğum izni kaç gün kullanacağını, annenin doğum yapacağı tarihi, kendi isim ve soy ismini belirtmelidir.

BABALIK İZNİ VERİLMEZSE NE YAPILIR?

Babalık izni, eşi doğum yapan erkekler için kanun ile tanınan bir haktır. İşçi babalık izni hakkını kullanmak istediği takdirde işveren izin vermek zorundadır. Zira, bu konuda işverenin takdir hakkı yoktur.

Doğum izni, erkek işçiye kullandırılmadığında işçi bakımından haklı sebeple fesih hali ortaya çıkar. İşçinin maaşından babalık izni kullanılan günlere ilişkin ücret kesintisinin yapılması halinde de işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.

İşçi istifa ederek kıdem tazminatı ve diğer işçilik alacaklarını almaya hak kazanır. Yalnızca ihbar tazminatı alması mümkün olmaz.

BABALIK İZNİ PARÇA PARÇA VEYA SONRADAN KULLANILABİLİR Mİ?

Kişinin özel sektörde çalışanı veya memur olup olmamasına da bağlı olarak verilen babalık izin süresi doğumdan hemen sonra başladığı için bu iznin bölünerek parça parça kullanılması veya doğumdan bir süre sonra talep edilerek kullanılması mümkün değildir. Bu nedenle, çalışanın bu izni eşi doğum yaptığında talep ederek kanunda veya iş sözleşmesinde belirtilen süre kadar kullanması gerekiyor. A

BABALIK İZNİ VERİLMEZSE NE OLUR?

Babalık izni çalışana yasal olarak tanınmış bir haktır. İşveren veya işveren tarafından görevlendirilmiş personel tarafından babalık izninin kullanılması engellenemez. Babalık izninin engellenmesi durumunda kanuna aykırılık oluşur. Bu durumda da çalışan kanunen hakkı olan ancak kendisine kullandırılmayan babalık izni için haklı nedenle fesih hakkından yararlanabilir. Başka bir deyişle çalışan böyle bir durumda iş sözleşmesini derhal sonlandırabilir ve kendisine kullandırılmayan haklarına iadesi için dava yasal yollara başvurabilir. Haklı fesih gerçekleşmesi durumunda da kıdem tazminatı gibi ücretlerin çalışana ödenmesi gerekebiliyor.

BABALIK PARASI NEDİR?

15/05/2015 tarihinden sonra doğum yapan annelere “doğum sonrası para yardımı” yapılmaktadır. Annenin Türk vatandaşı olmadığı ya da 4/1,a veya 4/1,c statüsünde çalışmadığı hallerde babaya “babalık parası” ödenir.

Babalık parası için başvuru Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlükleri ya da Sosyal Hizmet Merkezlerine yapılır. Başvurunun Doğum Yardım Sistemi’ne (DYS) girmesini takip eden ay içerisinde PTT şubelerinden babalık parası alınabilir.

BABAYA DOĞUM PARASI NE KADAR 2024?

Doğum parası, annenin son 3 aylık brüt ücretine göre hesaplanır. Günlük brüt ücretin 2/3’si ödenmektedir. Brüt asgari ücret 6.471 TL olarak hesaplandığında 2022 yılında en düşük doğum parası 12.454 TL tutarındadır.

Türk vatandaşı ya da Mavi Kartlı olan annelere doğum yapması halinde, doğum parasının yanı sıra ve bir kereye mahsus olmak üzere 1. çocuk için 300 TL, 2. çocuk için 400 TL, 3. çocuk için 600 TL para yardımı yapılmaktadır.

BABALIK İZNİ KAÇ AY?

Babalık izni “gün” hesabı üzerinden düzenlenmektedir. Erkeklere doğum izni kaç gün diye bakıldığında 5 günlük ve 10 günlük süreler belirlenmiştir. İzin süresini arttırmak isteyen işçiler, işveren ile anlaşabilir ya da diğer izin türleri ile birleştirebilir.

EVLAT EDİNEN KİŞİ BABALIK İZNİ KULLANABİLİR Mİ?

Babalık izni kapsamına girmese de evlat edinme durumunda evlat edinecek çalışana kanunen tanınmış bir izin hakkı bulunuyor. Çalışanın evlat edinmesi durumunda talebi üzerine 3 günlük mazeret izni verilebiliyor. Ancak bu iznin sağlanabilmesi için evlat edinilen çocuğun üç yaşından küçük olması gerekiyor. Ayrıca söz konusu izin hakkı yalnızca eşlerden biri tarafından kullanılabiliyor. Yani anne izni kullanırsa baba, baba izni kullanırsa da anne bu haktan yararlanamıyor.

Birçok ülkede kanunen bir hak olarak çalışana sunulan babalık izni ile temelde babanın eşi ve çocuğu ile vakit geçirmesi, onlara destek olması için verilen bir mazeret izni türüdür. Türkiye’de de benzer şekilde kanun ve yönetmelikler çerçevesinde düzenlenen bu izin için çalışanın ilgili koşulları sağlaması durumunda işverenden veya ilgili birimden izin dilekçesi ile birlikte izin talebinde bulunması gerekiyor.

BABALIK İZNİ NE ZAMAN 5 GÜN OLDU?

04/04/2015 tarihinde kabul edilen ve 23/04/2015 tarihinde yayımlanan 6645 sayılı Kanun m. 35 ile İş Kanunu’na eklenen “Ek Madde 2” hükmünde eşi doğum yapan erkek işçi için babalık izni 5 gün olarak düzenlenmiştir. Söz konusu kanun, yayımı tarihinden itibaren yürürlüktedir.

SIK SORULAN SORULAR

Babalık İzni

İşçinin evlenmesi, işçinin evlat edinmesi, işçinin annesinin, babasının, eşinin, kardeşinin veya çocuğunun ölmesi, işçinin eşinin doğum yapması hallerinde işçinin mazeret izni bulunmaktadır. Hükümde sayılan “eşinin doğum yapması” halinde işçinin sahip olduğu mazeret iznine “babalık izni” denir.

Babalık İzni Kaç Gün?

Babalık doğum izninin kaç gün olacağı, işçi ve işveren arasındaki iş ilişkisinin niteliğine göre değişmektedir. Babalık izni; özel sektörde çalışanlar için 5 gün, memurlar için 10 gün, askeri personel için 10 gün, kamuda sözleşmeli olarak çalışan için 10 gündür. Babalık izini iş günü olarak düzenlenmemiştir.

Babalık İzni Kaç Gün 2024?

2024 yılında yürürlükte bulunan kanunlar gereği özel sektörde çalışan işçiler 5 gün; memurlar, askeri personel ve kamuda çalışan sözleşmeli personel 10 gün babalık izni hakkına sahiptir.

Babalık İzni Parça Parça Kullanılabilir Mi?

Babalık izni, parça parça olarak kullanılamaz. Doğumun gerçekleşmesinden sonra ve tek seferde kullanılmalıdır.

Babalık İzni Sonradan Kullanılabilir Mi?

Babalık izni, doğumun ertesi gününden itibaren kullanılır. Mazeret izni olarak tanınmasının sebebi eşi doğum yapmış bir erkekten çalışmasının beklenmeyeceği düşünmesidir. Dolayısıyla doğumdan belli bir süre sonra kullanılamaz.

Çoğul Gebelikte Babalık İzni

Doğum izninde çoğul gebelik halinde annenin izin süresi artmaktadır. Ancak babalık izni, doğum izni niteliğinde olmadığından hem çoğul gebelik halinde hem de normal gebelikte babalık izni 5 gündür.

Evlat Edinen Kişilerin Babalık İzni

Evlat edinen baba, niteliği itibariyle babalık izni olmasa da izin hakkına sahiptir. İsteği üzerine, evlat edinen işçiye 3 gün izin hakkı verilmektedir.

İzin hakkını kullanmak isteyen işçi 2 şartı sağlamalıdır:

Evlat edinilen çocuk 3 yaşından küçük olmalıdır.

İzin hakkı, evlat edinen eşlerden yalnızca biri tarafından kullanılır.

Babalık İzni İş Günü Mü?

Babalık iznini düzenleyen kanun hükümleri “gün” ibaresini kullanmaktadır. Dolayısıyla babalık izni hafta sonu tatili, resmî tatil, ulusal bayram gibi günlere denk geldiği takdirde izin süresi durmaz ve işlemeye devam eder.

Babalık İzni Hafta Sonu Sayılır Mı?

Babalık izni alınan günler hafta sonuna denk gelse dahi izin süresinin uzaması söz konusu değildir.

Sigortalı Çalışan Babalık İzni

Sigortalı çalışan işçi İş Kanunu’na tabi olduğundan 5 gün babalık izni hakkı bulunur. Emekli Sandığına tabi çalışan ise Devlet Memurları Kanunu’na tabi olduğundan 10 gün babalık izni hakkı bulunur

Memur Babalık İzni Kaç Gün?

Devlet memurları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabidir. 657 sayılı Kanun m. 104/B hükmüne göre eşi doğum yapan memurun 10 gün babalık izni hakkı bulunur.