2024 YILI KIDEM TAZMİNATI TAVANI BELLİ OLDU

2024 yılı Ocak ayına ait Mali ve Sosyal Haklara İlişkin Genelge 05.01.2024 tarihinde yayımlanırken 01.01.2024 tarihi itibariyle işçilere ödenecek kıdem tazminatının tavan tutarı belli olmuştur.

Genelgenin ikinci maddesi uyarınca 01.01.2024 tarihinden itibaren işçilere ödenecek kıdem tazminatı tavanı 35.058,58 TL’dir.

Genelgeye istinaden 01.01.2024 tarihinden itibaren Kıdem Tazminatı tavanı;

Brüt: 35.058,58 TL

Net: 34.792,49 TL’dir.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI 2024

Kıdem tazminatı tavanı, işçiler için her senenin en önemli konuları arasında yer alıyor. Çünkü çoğunlukla emekli olmayı düşünen işçiler için bazı durumlarda da diğer işçiler için alacakları kıdem tazminatının en fazla ne kadar olacağı, bu belirlenen tavan miktar üzerinden hesaplanacaktır. Kıdem tazminatı tavanı her sene değiştiği için, biz de bu yazımızda 2024 yılı için kıdem tazminatı tavan miktarına yer veriyoruz.

Öncelikle sadece miktara bakanlar için hemen miktarı verelim ancak konunun diğer ayrıntıları için yazımızı okumanızı öneririz.

1 Ocak 2024 tarihi itibariyle işçilere ödenecek kıdem tazminatının yıllık tavan miktarı 35.058,58 TL ’dir. Bu miktar 2024 Haziran ayına kadar geçerlidir. 2024 Temmuz ila 2024 Aralık ayları için ikinci bir belirleme daha yapılır.

Kıdem tazminatını en az 1 yıl çalışan işçi hak eder. Çalışılan her yıl için 30 günlük ücret tutarında hesaplanan kıdem tazminatı bazı durumlarda çok yüksek meblağları kapsayabilir. Buna bağlı olarak özenle takip edilmesi gereken bir süreçten bahsediyoruz. Kıdem tazminatına ne zaman hak kazanılacağı, nasıl hesaplanacağı gibi konular biraz ayrıntılı ve karmaşık olduğu için burada bunlara değinmiyoruz   Kıdem tazminatının önemli ayrıntıları için “kıdem tazminatı ve şartları” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Aşağıda 2024 kıdem tazminatı tavanının ne olduğu, nasıl hesaplandığı, toplam miktarın hangi ücrete göre belirlendiği, tavanı aşan tazminatın durumu, Basın İş Kanunu ve Deniz İş Kanununda kıdem tazminatı tavanı gibi konulara değineceğiz. Önemli bir tazminattan bahsettiğimiz için açıklamalarımızın dikkatlice okunmasını tavsiye ediyoruz.

Kıdem Tazminatı Tavanı 2024 Nedir?

Kıdem tazminatının işçi lehine artırılması her zaman mümkündür ancak bunun üst noktasına kıdem tazminatı tavanı denir. Bu kanuni bir üst sınırdır. Bu tavan miktar her sene 2 kere (bazı yıllarda daha sık) yeniden belirlenir ve kaba bir tabirle en yüksek Devlet memuruna verilen bir yıllık emekli ikramiyesi tutarı kadardır. Burada en yüksek Devlet memuru ile kastedilen 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa bağlı çalışan en yüksek memur yani Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanıdır.

Hazine ve Maliye Bakanlığının ‘mali ve sosyal haklar’ konulu genelgesi ile 2023 kıdem tazminatı tavanı belirlenmiştir. Buna göre 1 Ocak 2024 tarihi itibariyle işçilere ödenecek kıdem tazminatının yıllık tavan miktarı 35.058,58 TL’dir. Bu miktar 2024 Haziran ayına kadar geçerlidir. 2024 Temmuz ila 2024 Aralık ayları için ikinci bir belirleme daha yapılır.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI NE ZAMAN BELİRLENİR?

Kıdem tazminatı tavan miktarı işçiler için önemli olduğundan her sene Ocak ve Temmuz ayının başında Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir. Bu belirlemeden itibaren artık yeni rakama göre hesaplama yapılır.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI HESAPLAMA 2024

Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek memur olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı’nın aldığı maaş da değişken olduğu için burada kıdem tazminatı tavanının hesaplanması ile ilgili soru işareti oluşmaktadır. Belirtmemiz gerekir ki bu tavan miktar, İdari İşler Başkanı’na ödenecek olan yıllık minimum emekli ikramiyesi tutarına göre belirlenmektedir.

Esasen kıdem tazminatı tavanı hesaplama usulü biraz karışık olmakla birlikte yukarıda bahsettiğimiz genelge ile her sene artırılarak yeniden belirlenmektedir. Bununla ilgili olarak genelgeye ve 5435 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine bakılabilir. Kıdem tazminatı miktarının tam olarak hesaplanması ile ilgili olarak “kıdem ihbar hesaplama” başlıklı yazımıza bakabilirsiniz.

Eğer bir işçinin kıdem tazminatına etki edecek olan yıllık tutar yukarıda bahsettiğimiz miktarın altındaysa zaten çalışılan yıl ile bu miktar çarpılarak tazminat hesaplanır. Ancak bu bahsettiğimiz 35.058,58 TL’yi aşan bir miktar söz konusu ise yıllar ile çarpılacak olan rakam 2024 yılı için en fazla 35.058,58 TL olacaktır.

KIDEM TAZMİNATI TOPLAM TUTARI HANGİ ÜCRET ESAS ALINARAK HESAPLANIR? 2024

İşçiye son ücreti üzerinden kıdem tazminatı verilir. Bu son ücretin 2024 yılı için yukarıda belirttiğimiz 35.058,58 TL’lik miktarı geçmeyeceğini söyledik. Kıdem tazminatına esas olacak bu miktar işçinin net maaşı ile birlikte ona sağlanan parayla ölçülmesi mümkün menfaatlerden oluşur.

Yani işçi aldığı net ücret ile birlikte kendisine sağlanan yemek, yol vs. gibi menfaatleri de bu miktara ekler. Yani giydirilmiş ücret üzerinden belirleme yapılır. Ancak her halükarda yıllarla çarpılacak olan miktar, 2024 yılı için yukarıda bahsettiğimiz 35.058,58 TL’yi geçemez.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI AŞARSA NE OLUR? 2024

Kıdem Tazminatı Tavanı Aşılabilir Mi?

Kıdem tazminatı tavanı konusunda tartışılan konuların başında tavan miktarının aşılıp aşılamayacağı gelmektedir. Mülga 1475 sayılı İş Kanunu ile kıdem tazminatı tavan miktarına uyulmaması ağır cezai yaptırımlara neden olmaktaydı.

Kanun değişti ceza kalktı

1475 sayılı Kanunun 14’üncü maddesi haricinde diğer maddeleri 4875 sayılı İş Kanunu ile kaldırılmış olması sonucu kıdem tazminatı tavanı tutarı üzerinde tazminatın ödenmesi halinde uygulanacak cezai müeyyideler de kalkmış oldu.

Dolayısıyla işverenlerin kıdem tazminatı tavan miktarı üzerinde tazminat ödemesinde herhangi bir engel yoktur.

Kıdem tazminat sadece damga vergisi tabidir.

Kıdem tazminatı çalışanların yıllar boyunca sarf ettiği emeğin karşılığı olması neticesinde gelir vergisi ve SGK primleri açısından istisna kapsamındadır.

Kıdem tazminatının hesaplanması neticesinde işçiye ödenmesi öncesi sadece damga vergisi (binde 7,59) kesintisi yapılmaktadır.

Aşan kısım gelir vergisine tabi

Kıdem tazminatının tavan miktarı üzerinde ödenebileceği ve bunun cezai bir yaptırımının olmayacağı ifade edilmişti.

İşveren tarafından kıdem tazminatı tavan miktarının üzerinde bir ödeme yapılması halinde tavan miktarını aşan kısmı için gelir vergisi ve sigorta priminin hesaplanması gerekmektedir.

BASIN İŞ KANUNUNDA KIDEM TAZMİNATI TAVANI 2024

5953 sayılı Basın İş Kanunu (asıl adı, Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştırılanlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun), basın çalışanlarının kıdem tazminatı için bakılacak olan kanundur.

Burada klasik iş hukukundan çok daha farklı kıdem tazminatı hükümleri olduğunu görüyoruz. Bunların ayrıntılarına bu yazıda değinmiyoruz. Ancak basın çalışanlarının kıdem tazminatı tavan miktarı ile ilgili olarak şunu söyleyebiliriz ki bunlara uygulanan bir tavan miktar söz konusu değildir.

DENİZ İŞ KANUNUNDA KIDEM TAZMİNATI

Deniz İş Kanununa göre kıdem tazminatı ve özellikleri, İş Kanununa göre kıdem tazminatından bir çok noktada farklılık göstermektedir. Deniz İş Kanunu, gemi çalışanlarının (gemi adamının) kıdem tazminatını düzenler. Bununla ilgili olarak ‘Deniz İş Kanununa göre kıdem tazminatı’ başlıklı yazımıza bakabilirsiniz.

Birçok yönden farklılık olsa da kıdem tazminatı tavanına ilişkin hükümler klasik iş hukuku ile aynıdır. Yani Devlet Memurları Kanununa tabi çalışan en yüksek Devlet memuru olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı’nın maaşına endeksli olarak kıdem tazminatı hesaplanır. Bu miktar yukarıda da belirttiğimiz üzere 2024 yılı için 35.058,58 TL’dir.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI NEDİR? 2024

Toplu iş sözleşmeleri ve hizmet akitleri ile kıdem tazminatına esas süreninin de fazla olması dolayısıyla kıdem tazminatı tutarı yüksek miktarlara ulaşmakta idi. Oluşan yüksek rakama bir üst sınır konulması amacıyla kıdem tazminatı tutarına tavan uygulaması getirilmiştir.

Mülga 1475 sayılı İş Kanunun 14’üncü Maddesine göre “kıdem tazminatının yıllık miktarı, Devlet Memurları kanununa tabi en yüksek devlet memuruna 5434 sayılı T.C. emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesi geçemez.” Hükmü konulmuş, ilgili yasa maddesi 4857 sayılı İş Kanunu’nda da geçerliliğini korumuştur.

Yapılan düzenleme ile devlet memurları kanununa tabi en yüksek devlet memuruna yıllık ödenecek minimum emekli ikramiyesi tutarı göz önünde bulundurularak yapılan hesaplama şekline kıdem tazminatı tavanı denir.