YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMA ŞARTLARI

Yabancı işçi çalıştırılabilmesi ancak Çalışma Bakanlığı’nın bu konuda izin vermesine bağlıdır.  Bu izin ancak bazı kriterlerin yerine getirilmesi halinde alınabilecektir.

Yabancı işçi işe başlamadan öne mutlaka çalışma izni almak zorundadır. Ancak işi çalışma iznini tek başına alamayacaktır. Yani yabancılar işverenleri olmadan çalışma izni alamazlar.

Çalışma izni alma şartları çalışılacak ülkeye ve yine çalışılacak iş yerine göre değişkenlik gösterebilecektir. Biz de bu makalemiz ile sizinle Türkiye’de yabancı işçiler için çalışma izninin nasıl alınabileceğini anlatacağız.

Öncelikle 2018 yılında yapılan değişiklik ile yabancı işçi çalıştırmak isteyen kişilere e-imza zorunluluğu getirilmiştir.  Çalışma izni başvurularının işçi ile beraber işverence de yapılması gerektiğinden bahsetmiştir. İşveren tarafından e-imza ile çalışma izni başvurusu yapılabilecektir.

Çalışma izni Türkiye’de çalışmak isteyen yabancılara Aile Bakanlığı, Çalışma Bakanlığı ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından verilen izindir. Çalışma izni kural olarak çalışacak kişinin işe başlamasından önce alınacaktır. Fakat ülke menfaatlerinin gerektirdiği durumlarda ve mücbir sebeplerin varlığında ilgili makama bilgi verilmek suretiyle çalışma izni alınmadan önce yabancılar çalışmaya başlayabilecektir. Fakat çalışmaya başlama tarihinden itibaren 1 ay içerisinde çalışma izninin alınması zorunludur.

yabancılar işverenleri olmadan çalışma izni alamazlar.

Çalışma izni başvurularında ilk seferde en fazla 1 yıl için çalışma izni verilebilecektir. Ancak bu izinlerin tamamlanması halinde uzatılması mümkündür. 1 yıllık çalışma süresinin tamamlanması halinde çalışma izninin uzatılması talep edilmiş ve gerekli tüm koşullar sağlanmış ise en fazla 2 yıl süre ile, bu sürenin de ardından yeniden uzatılma istendiğinde ise en fazla 3 yıl süre ile çalışma izni uzatılabilecektir.

Çalışma izni başvurularında her sektör için istenilen belgeler birbirinden farklıdır.

Çalışma izni talep edilen iş yerinde en az 5 türkiye cumhuriyeti vatandaşının çalışıyor olması şarttır. Aynı iş yerinde birden fazla yabancı uyruklu kişinin çalışması için izin alınması isteniyorsa her bir yabancı uyruklu işçi için 5 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının o işyerinde çalışıyor olması şartı aranmaya devam edecektir.

• Ayrıca yabancı uyruklu işçi çalıştırmak isteyen iş yerinin;
• Ödenmiş sermayesinin en az 100.000 tl
• Brüt satışlarının en az 800.000 tl,
• Son yıl ihracat tutarının ise en az 250.000 dolar olması gereklidir.

Her ne kadar yabancı kişilerin iş yerinde çalışabilmek için çalışma iznine başvurmaları ve yapılan değerlendirmeden olumlu sonuç olmaları gerekmekte ise de bazı yabancılar için bu durum söz konusu değildir. Yani bazı yabancı işçilerde çalışma izni başvurularında aranan kriterler aranmayacaktır.

Peki, bu yabancılar kimlerdir?

• Anne, baba veya çocuğu/çocukları Türk olan yabancılar
• Bir Türk vatandaşı ile en az 3 yıllık sürede evlilik birliği içinde yaşamış olan yabancılar
• KKTC vatandaşı olan yabancılar,
• Vatansız statüsüne sahip oldukları için ikametgah kazanmış olan yabancılar
• İnsan ticareti mağduru olduğu için ikametgah izni kazanmış olan yabancılar
• İnsani mülahazalar çerçevesinde ikametgah izni kazanmış olan yabancılar.

YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMA

Yabancılar için çalışma izni başvuruları, yurt dışında Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliklerine, yurt içinde ise doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yapılmaktadır. Çalışma izni başvurularının elektronik ortamda yapılması gerekmektedir.

Çalışma iznini verecek makam, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’dır. Bakanlık, usulüne uygun olarak yapılan başvuruları, belgelerin tam ve eksiksiz olması şartıyla, en geç 30 gün içinde sonuçlandırır. Bakanlık çalışma iznini belge olarak düzenler. Çalışma izni başvurusunun, 6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ve Yönetmeliğinde belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yapılmaması halinde ise başvuru reddedilir.

OTURMA İZNİ OLAN YABANCIYA ÇALIŞMA İZNİ NASIL ALINIR?

Yurt içinden yapılacak çalışma izni başvurusu en az 6 aylık oturma izni almış ve süresi bitmemiş yabancının işvereni veya danışman firma tarafından online olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yapılır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi yurt içinden çalışma izni başvurusu yapılabilmesi için yabancının en az 6 ay geçerli bir ikamet iznine sahip olması ve ikamet izni süresinin sona ermemiş olması gerekmektedir.

OTURMA İZNİ OLMAYAN YABANCILARA ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?

Yurt dışından yapılacak çalışma izni başvurusu, yabancının vatandaşı olduğu veya daimi ikamet ettiği ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti konsolosluğuna yapılır. Konsolosluk bu başvuruyu doğrudan Bakanlığa iletir. Bakanlık ilgili mercilerin görüşlerini de alarak, başvuruyu Kanunun 14. maddesine göre değerlendirir ve durumu uygun görülen yabancıya çalışma izni verir. Yurt dışından yapılan başvuruya ilişkin işlemler konsolosluk ve Bakanlık tarafından elektronik ortamda yürütülür.

Yabancının temsilciliğe başvuru tarihini takip eden 10 iş günü içerisinde işverenin de elektronik başvuru yapması gerekmektedir. Yabancılar, çalışma izninde belirtilen süre kadar Türkiye’de kalıp çalışabileceklerdir. Buna göre çalışma izni, yabancıya, hem Türkiye’de ikamet etme hem de çalışma hakkı sağlamaktadır. Nitekim Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 27. maddesinde de, çalışma izninin ikamet izni sayılacağı açıkça hükme bağlanmıştır. Dolayısıyla yurt dışından çalışma izni alarak Türkiye’ye giren bir yabancının, Türkiye’de ikamet etme hakkını elde etmek için ayrıca ikamet izni almasına gerek yoktur.

Yabancı işçi çalıştırmak isteyen iş yerlerinin çalışma izni alabilmeleri için bazı şartları karşılamaları gerekmektedir. Araştırmadan yapılan yabancı çalışma izni başvuruları hüsranla sonuçlanabilir. Bu yüzden çalışma izni başvurusu yapmadan önce konuyu iyice araştırmanız istenilen belgeler ve yabancı işçi çalıştırma şartlarını detaylı bir şekilde incelemeniz gerekmektedir.

YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMA ŞARTLARI

Yabancı işçi çalıştıracak iş yerlerinde 5 Türk vatandaşının çalışması zorunludur. Bu sayı yalnızca bir yabancı işçi çalıştırmak isteyenler için geçerlidir. Eğer birden fazla yabancı işçi çalıştırma durumu varsa her yabancı için 5 Türk vatandaşının çalıştırılması gerekmektedir. Örneğin 5 yabancı çalıştırma izni isteyen bir şirketin bünyesinde toplam 25 Türk vatandaşı çalışmalıdır.

Yabancı işçi çalıştırma izni isteyen iş yerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL olması gerekmektedir. Ödenmiş sermaye şartı uymuyor ancak ihracat yapıyor ise son yıl ihracat tutarının 250.000 ABD Doları olması veya yıllık cirosunun 800.000 TL olması gerekmektedir. Bu şartlardan herhangi birini karşılıyorsanız yabancı çalışma izni alabilirsiniz.

 İzin almak isteyen şirket ortağı olan yabancının ise sermaye payının en az %20’sine sahip olması gerekmektedir. Bu rakam da 40.000 TL’nin üstünde olmalıdır.

YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMA CEZASI ALMAMAK İÇİN HANGİ ŞARTLAR KARŞILANMALI?

Yabancı işçi çalıştırma izni alarak yasal yollardan yeni bir süreç başlatmış olursunuz. Yabancı uyruklu kişilerin firmanızda çalışabilmesinin anahtarı tam olarak bu izin belgesidir. Fakat bu belgeyi ve izni alabilmek için bazı şartların yerine getirilmesi gerekir. Yabancı işçi çalıştırma şartları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından, 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ile belirlenir ve şartları karşılıyorsanız yabancı işçi çalıştırma konusunda herhangi bir cezai yaptırım uygulamasına dahil edilmezsiniz.

MERAK ETTİĞİNİZ YABANCI İŞÇİ ÇALIŞTIRMA ŞARTLARI ŞÖYLE:

Yabancı uyruklu işçi çalıştırma şartları hakkında bir bilginiz yoksa ilk olarak söylememiz gereken şudur; firmanızda, almak istediğiniz yabancı çalışanın dışında 5 Türk vatandaşının çalışıyor olması gerekiyor. Fakat bu sayı her yabancı uyruklu çalışan başına 5 Türk çalışan şeklinde olmak zorundadır. Yani siz 2 yabancı uyruklu çalışan için izin almak istiyorsanız, firmanızda en az 10 Türk vatandaşının çalışıyor olduğunu beyan etmelisiniz. Eğer firmanızda yeteri kadar Türk vatandaşı işçi yoksa, yabancı işçi çalıştırma şartı karşılanmıyor demektir.

Eğlence, turizm ve seyahat acenteleri sektörü için durum daha farklıdır. Bu sektörlere ait bir firmanız varsa ve 10 Türk vatandaşı çalıştırıyorsanız, her yabancı çalışan için 5 Türk vatandaşını çalıştırma şartı sizin için aranmaz.

Yabancı işçi çalıştırma izni almak istiyorsanız, firmanızın en az 100 bin TL ödenmiş sermayesinin olduğundan emin olmalısınız. Bu şartı karşılayamıyorsanız ve eğer ihracat yapıyorsanız, son yılın ihracatının 250 bin dolar olması gerekiyor. Yabancı işçi çalıştırma izni almak istiyorsanız bu şartı karşılamalısınız.

Yabancı işçi çalıştırma şartları, şirket ortağı olacak olan yabancılar için daha farklı bir şekilde karşınıza çıkacaktır. Yabancı uyruklu çalışanın şirket ortağı olması durumunda bu çalışanın şirket hissesinin en az %20 olması gerekiyor ve hisse değerinin en az 40 bin TL olması şartı aranıyor.

Yabancı işçi çalıştırma şartları arasında son söyleyebileceğimiz ise çalışana verilecek olan maaşın, çalışanın görev tanımına uyacak miktarda ve asgari ücretten fazla olması şartıdır.

YABANCI ÇALIŞMA İZNİ İLE YASALARA UYGUN BİR SÜREÇ İZLEYİN!

Türkiye’de çalışmayı düşünen yabancıların çalışma izni almaları gerektiğini bilmeli, firmanıza yabancı uyruklu çalışanlar almayı planlıyorsanız bu durumu göz ardı etmemelisiniz. Yukarıda bahsettiğimiz şartları karşılayarak yabancı uyruklu işçi çalıştırma konusunda yasalara uygun olarak hareket edebilirsiniz. Yabancı işçi çalıştırma konusunda bilmediğiniz her konuda ise işin uzmanlarından bilgi almayı ve bu bilgiler doğrultusunda hareket etmeyi ihmal etmemelisiniz.

Pek çok iş yerinde yabancı uyruklu işçi çalıştırılıyor. Bazı iş yerleri yasalara dikkat etse de bazıları kaçak yolları da deneyebiliyor. Yasaları bilmeyen işverenlerinse hata payı fazla olabilir. Bu yüzden güncel şartları iyi bilmelisiniz. Yabancı işçi çalıştırma şartları karşılandığında, firmanızın işleyişinin güvenilir ve yasalara uygun bir şekilde gerçekleşeceğinden emin olabilirsiniz.